ΠΕΜΠΤΗ 16/10
PLAY ISKRA
Το FULL METAL JACKET βασίζεται στο βιβλίο του Γκούσταφ Χάσφορντ THE SHORT TIMERS
(1979). Ο συγγραφέας χρησιμοποίησε τις προσωπικές του εμπειρίες για να
γράψει το βιβλίο αυτό, μια και ο ίδιος, όπως και ο ήρωας της ταινίας,
κατατάχτηκε στους πεζοναύτες το 1967 και υπηρέτησε ως πολεμικός
ανταποκριτής κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ.
Το φιλμ
στην ουσία χωρίζεται σε δύο «πράξεις». Η πρώτη, εκτυλίσσεται στις ΗΠΑ
και παρακολουθεί τη φάση της βασικής εκπαίδευσης των νεοσύλλεκτων. Ενας
από αυτούς είναι ο στρατιώτης Τζόκερ (Μάθιου Μοντίν), το κεντρικό
πρόσωπο και αφηγητής της ταινίας. Στο στρατόπεδο, εκπαιδευτής είναι ο
λοχίας Χάρτμαν (Ρ. Λι Ερμι - σε έναν από τους πλέον εμβληματικούς ρόλους
στην ιστορία του σινεμά), ο οποίος και αναλαμβάνει να κάνει τον βίο
αβίωτο στους νεαρούς φαντάρους. Ο εκπαιδευτής μέσα από μια σειρά
εξαντλητικών, σωματικά και ψυχολογικά, ασκήσεων, γυμνασίων, καψωνιών,
προσβολών και ταπεινώσεων, συνθλίβει την προσωπικότητά τους, αποστερεί
την ατομικότητά τους και τους μετατρέπει σε δολοφονικές πολεμικές
μηχανές.
Το πρώτο μέρος της ταινίας τελειώνει και οι νεοσύλλεκτοι
στέλνονται στο Βιετνάμ. Ο - κινηματογραφικός - ρεαλισμός του κέντρου
εκπαίδευσης δίνει τη θέση του σε μια πιο τεχνητή και εμφανώς
κατασκευασμένη ατμόσφαιρα. Ο πόλεμος, οι σκηνές της μάχης, η
κινηματογράφηση του θανάτου είναι σαφώς πιο λυρική σαν κινηματογραφική
παρουσίαση. Ο Κιούμπρικ, όμως, κρατάει σε απόσταση τυχόν συναισθηματικές
εξάρσεις, αυτό που δείχνει πρωτίστως είναι ο παραλογισμός του πολέμου
και η αλλοίωση της ανθρώπινης προσωπικότητας. Η οπτική του είναι κριτική
ως προς το θέμα του. Δε μας αφηγείται την «περιπέτεια» ενός φαντάρου
που πήγε στον πόλεμο, αντιθέτως παρουσιάζει μια ευρύτερη ιδεολογική
σύγκρουση.